Jugowskie Stajnie

Po tym, jak mieszkańcy Jurgowa zostali pozbawieni przez księcia Christiana Hohenlohe praw do wypasu w Tatrach Jaworzyńskich (o czym pisałam w poprzednim poście), w 1908 roku zakupili od właścicieli pobliskiego Dursztyna teren wypasowy położony na stokach góry Żar. Wybudowali tam wówczas sezonową osadę pasterską, zwaną obecnie Jurgowskimi Stajniami (lub Jurgowskimi Szałasami).

Jurgowskie Stajnie (fot. M. Czerwiński, 1986)

Osadę tworzyły drewniane zabudowania ustawione na planie czworoboku o wymiarach 40 x 40 m z dziedzińcem pośrodku. Było to 11 szop połączonych szczytami. Budynki te, o zrębowych konstrukcjach i dachach krytych dranicami, nawiązywały do tradycyjnych form budownictwa pasterskiego w Tatrach. W pierzei wschodniej znajdowały się pomieszczenia mieszkalne. Na stryszku każdej z szop gromadzono siano, które zwożono zimą do wsi. Wypasano tam głównie bydło. W latach 1936-1937 zespół został powiększony o stylowy drewniany budynek tzw. zlewni mleka, a całe gospodarstwo było w tym czasie jednym z wzorcowych na ziemiach górskich.

Jurgowskie Stajnie w 1986 roku (Źródło: Mapio)

Zachowane częściowo stajnie obecnie niszczeją i są rozbierane. Część zabudowań, w tym budynek dawnej zlewni mleka, wykorzystuje się nadal w sezonie wypasowym i można tam kupić przetwory z owczego mleka.

Jurgowskie Stajnie (fot. N. Tokarczyk, 2011)

Źródła informacji:

Grabski M., 2012,Budownictwo drewniane, [w:] U. Janicka-Krzywda (red.), Kultura ludowa Górali Spiskich, Kraków, s. 93-108.

Karpacka Mapa Przygody