Powierzchnie niezmienialne

O potrzebie ochrony karpackich łąk z uwagi na rzadkie gatunki roślin, jak i ze względów krajobrazowych pisał jako pierwszy Bogumił Pawłowski. W pracy zatytułowanej Znaczenie socjologii roślin dla racjonalnej gospodarki człowieka w przyrodzie (1950) wprowadził pojęcie powierzchni niezmienialnych, czyli powierzchni, na których ze względów ochronnych należałoby kontynuować dotychczasowe sposoby gospodarowania, eliminując jednocześnie wszystkie zabiegi, które mogłyby zmienić ich dotychczasowy stan, m.in. zaorywanie, meliorację, czy zalesianie.

Pisał:

"(...) Inaczej nieco przedstawia się sprawa polan śródleśnych w reglach karpackich. Choć i one również powstały wskutek wyrąbania lasu a utrzymują się dzięki koszeniu, stanowią miłe dla oka urozmaicenie krajobrazu, a wiele z nich, istniejąc od bardzo już dawna, stało się siedzibą bogatej i barwnej roślinności, wśród której spotyka się niejeden rzadki i ciekawy gatunek górski, a także swoistej i osobliwej fauny. Takie cenne pod względem florystycznym łąki warto by uznać za niezmienialne chroniąc je w ten sposób przed obydwu niebezpieczeństwami, jakie by im mogły zagrozić: przed zalesieniem i zaoraniem."

Bogumił Pawłowski był także przeciwnikiem zupełnego zakazu wypasu w TPN:

"Podkreślić wszakże należy, że specjalnie w obrębie Tatrzańskiego Parku Narodowego olbrzymia większość łąk wysokogórskich winna stanowić nie rezerwaty, ale tylko powierzchnie niezmienialne, na których umiarkowany wypas odbywać się będzie nadal."

Dla zainteresowanych tematem:

Pawłowski  B., 1950. Znaczenie socjologii roślin dla racjonalnej gospodarki człowieka w przyrodzie. Ochrona Przyrody, 19, 1-30

Bogumił Pawłowski (źródło: Zemanek A., 2012. Bogumił Pawłowski (1898–1971) – życie i dzieło. Fragm. Florist. Geobot. Polon. 19(1), 205-244)