Ochrona łąk i patwisk w karpackich parkach narodowych

Półnaturalne łąki i pastwiska są czynnie chronione w sześciu parkach narodowych w polskich Karpatach. Stosuje się 4 rodzaje ochrony czynnej:

- zachowawczą – nie wykonuje się żadnych zabiegów; istnieje jednak możliwość podjęcia w przyszłości aktywnych działań, o ile zaistnieje taka potrzeba
- stabilizacyjną – dąży się do zachowania obecnego stanu zbiorowisk
- renaturalizacyjną – jej celem jest odtworzenie naturalnych przedmiotów ochrony, na przykład zubożonego składu gatunkowego zbiorowisk
- eksperymentalną – zmierza do opracowywania bardziej skutecznych metod ochrony

Działania ochronne skierowane są na przywrócenie pożądanego stanu zbiorowisk poprzez:
- koszenie ręczne i mechaniczne
- wypas
- nawożenie organiczne
- usuwanie drzew i krzewów oraz kształtowanie stref ekotonowych
- wzbogacanie składu gatunkowego zubożałych zbiorowisk
- usuwanie obcych gatunków inwazyjnych oraz gatunków synantropijnych
- utrzymywanie i kształtowanie właściwych stosunków wodnych

Oczywiście nie można pominąć także wszystkich działań porządkowo-przygotowawczych, bez których realizacja zabiegów ochronnych nie byłaby możliwa, jak: naprawa dojazdów do poszczególnych gruntów, utrzymywanie infrastruktury niezbędnej do prowadzenia wypasu, wykonywanie ogrodzeń chroniących przed zgryzaniem i zadeptywaniem cennych przyrodniczo siedlisk, wyrównywanie powierzchni poprzez rozgarnianie kretowisk i buchtowisk oraz usuwanie połamanych drzew i gałęzi.

Wybór konkretnej metody zależy od wielu czynników: wielkości powierzchni poddanej ochronie czynnej, jej położenia i dostępności, rodzaju zbiorowiska roślinnego, zaawansowania sukcesji wtórnej oraz stosunków własnościowych.

Polana Figurki Niżne (GPN) przed odkrzewieniem w lipcu 2009 roku (fot. N. Tokarczyk)

Polana Figurki Niżne (GPN) po odkrzewieniu we wrześniu 2009 roku (fot. N. Tokarczyk)

Punkt wyjściowy w planowaniu zabiegów ochronnych stanowią wyniki waloryzacji. Najczęściej brane pod uwagę są następujące cechy zbiorowisk:
- stopień unikatowości oraz częstość występowania w skali regionu lub kraju
- bogactwo gatunkowe
- znaczenie jako biotopów dla gatunków zagrożonych, rzadkich i szczególnie cennych
- przynależność do chronionych typów siedlisk przyrodniczych Natura 2000

Rzadziej wykorzystywane są takie parametry jak: stopień naturalności, stopień kwiecistości, tendencje dynamiczne, znaczenie krajobrazowe i kulturowe, typowość wykształcenia, trwałość układu, zajmowana powierzchnia oraz możliwość rekultywacji.

Źródła informacji:
- plany ochrony parków narodowych
- roczne zadania ochronne

Komentarze

Popularne posty