W Karpatach Rumuńskich

Rumunia stanowi obecnie jeden z nielicznych krajów w Europie, gdzie ekstensywny wypas ma wciąż bardzo duże znaczenie. Stanowi on źródło dochodu dla wielu gospodarstw. Odgrywa ponadto istotną rolę w zachowaniu cennych przyrodniczo łąk i pastwisk, a także elementów kultury ludowej i tożsamości lokalnej. Ze względu na dużą powierzchnię trudno dostępnych, górskich terenów, które nie sprzyjały mechanizacji – miały szansę zachować się tutaj tradycyjne formy rolnictwa.

 W Górach Fogaraskich (fot. E. Szubryt, 2009)

W Rumunii zachowały się także do dziś sezonowe wędrówki pasterskie (pasterstwo transhumancyjne). Ze względu na odległość, jaką pokonują pasterze wraz ze swoimi stadami oraz  stopień nastawienia na zbyt, można wyróżnić dwie główne formy takich wędrówek:

1) Wędrówki długodystansowe (după coada oilor) między pastwiskami letnimi położonymi wysoko w górach, a zimowymi – na odległych nizinach. Pasterze wraz ze stadami pokonują dystans nawet 300 km, a wędrówka może trwać 6 tygodni w jednym kierunku. Stada (głównie owiec) są bardzo liczne, co wiąże się z nastawieniem na zbyt. Ten typ wędrówek jest obecnie bardzo rzadki, gdyż pasterzom coraz trudniej znaleźć dogodne trasy przemarszu, ze względu na postępującą urbanizację, rozwój infrastruktury drogowej i niechęć prywatnych właścicieli do wypasu na ich gruntach. Można się z nim spotkać jeszcze w rejonie Transylwanii.

2) Wędrówki krótkodystansowe (pendulare) ze wsi położonych w dolinach na letnie pastwiska w górach. Zimą, ze względu na warunki klimatyczne, stada (zarówno owiec, jaki i bydła) przebywają w zagrodach i są karmione zebranym sianem. Ten typ wędrówek jest wciąż zjawiskiem powszechnym i wiąże się najczęściej z produkcją na własny użytek.

Poniżej zamieszczone zdjęcia przedstawiają wypas w Górach Fogaraskich (Munții Făgăraș), które posiadają największą powierzchnię łąk alpejskich w całych Karpatach Rumuńskich (fot. N. Tokarczyk, 2009).

Więcej o pasterstwie transhumacyjnym w Rumunii możecie odnaleźć w:

Huband S., McCracken D.I., Mertens A., 2010. Long and shortdistance transhumant pastoralism in Romania: past and present drivers of change. Pastoralism 1(1), 55-71.

Juler C., 2014. După coada oilor: long-distance transhumance and its survival in Romania. Pastoralism 4: 4.